Η μόδα των Barbershops και τα κουρεία των παιδικών μας χρόνων

27 Μαρτίου 2023
Στέλιος Πενταρβάνης
Στον Πειραιά που μεγάλωσα, το κουρείο της γειτονιάς μου ευωδίαζε σαπούνι και κολώνια λεμόνι, άστραφτε από καθαριότητα και κατά κάποιον τρόπο, ήταν σημείο συνάντησης των ανδρών της περιοχής
  • Η ΜΟΔΑ ΤΩΝ BARBERSHOPS ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΥΡΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΜΑΣ ΧΡΟΝΩΝ | Men’s Regalia

Θυμάμαι ακόμα, τόσες δεκαετίες μετά, σαν τώρα, τον πατέρα μου σενιαρισμένο, με το σταυροκούμπωτο κοστούμι, το τριζάτο λευκό πουκάμισο, την άψογη σκούρα γραβάτα και τα καλογυαλισμένα από το δικό του χέρι παπούτσια, να με παίρνει από το χέρι για να πάμε στον κύριο Χριστόφορο. Ο κουρέας μας, φορούσε πάντα ένα λευκό πανωφόρι, το ίδιο και ο νεαρός μαθητευόμενος του, που παράλληλα, ήταν υποχρεωμένος να θυμάται τα γούστα των πελατών στον ελληνικό καφέ που τους παράγγελνε από το διπλανό καφενείο. Αφού λοιπόν ο πατέρας μου με παρέδιδε στα χέρια του λέγοντας, «Χριστόφορε θυμάσαι, αμερικάνικο να του κάνεις», καθόταν σε μία από τρεις-τέσσερις μεταλικές πολυθρόνες, ντυμένες στο κάθισμα και την πλάτη με γκρι δερματίνη, για να απολαύσει το μέτριο σε ζάχαρη καφέ του μαζί με το θέαμα του κουρέματος μου. Συχνά, μετά την ιεροτελεστία αυτή, με έβαζε σε ένα ταξί και με πήγαινε για πάστα αμυγδάλου ή ρυζόγαλο, στην πλατεία Δημοτικού θέατρου του Πειραιά, στο περίφημο ζαχαροπλαστείο Στάνη του Κουντουρά που λειτουργεί μέχρι σήμερα, εδώ και σχεδόν 90 χρόνια.


Η επίσκεψη σε ένα ένα αυθεντικό κουρείο ήταν μια μοναδική εμπειρία και την τελευταία δεκαετία, πολλοί σύγχρονοι κουρείς, προσπαθούν να την αναβιώσουν με ένα τρόπο βέβαια που είναι πιο κοντά στη σημερινή εποχή και με πολλές περισσότερες υπηρεσίες, ειδικότερα για τα γένια που μέχρι πριν λίγο καιρό ήταν πολύ της μόδας, αλλά σχεδόν άγνωστο «σπορ» τότε που κυριαρχούσε το μουστάκι. Αν ανατρέξουμε ακόμα πιο πίσω στο παρελθόν, στα τέλη του 19ου αιώνα και μέχρι τις αρχές του παγκοσμίου πολέμου, τα κουρεία ανταγωνίζονταν τις ταβέρνες, τα καφενεία και τις παμπ στην Αγγλία σε δημοτικότητα. Εξυπηρετούσαν το ανδρικό κοινό όχι μόνο για ένα ξύρισμα ή κούρεμα, αλλά και για να ανταλάξουν οι επισκέπετες μεταξύ τους τις τρέχουσες ειδήσεις και να συνομιλήσουν με φίλους. Πολλοί επέστρεφαν εβδομαδιαίως ή ακόμα και καθημερινά και αυτό διήρκησε μέχρι τα τέλη σχεδόν του 20ου αιώνα, μια υπήρχαν αρκετοί που προτιμούσαν να ξυριστούν από τη φαλτσέτα του κουρέα τους, παρά να χρησιμοποιήσουν ξυραφάκια μιας χρήσης. Στα Εξάρχεια, που έμενα τη δεκαετία του 90, υπήρχε στην Ιπποκράτους ένα παλιομοδίτικο κουρείο. Κάθε πρωί περνώντας απέξω για να πάω στη δουλειά, έβλεπα γνωστές φάτσες που απολάμβαναν το πρωινό τους ξύρισμα, συνήθως άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας.

Τα κουρεία ξεκίνησαν στην αρχαία Αίγυπτο και πριν από περίπου 6000 χρόνια. Το κούρεμα και η περιποίηση των μαλλιών γινόταν με εργαλεία από αιχμηρά κοχύλια, πολύτιμα μέταλλα και κερί μέλισσας για styling. Στην Αίγυπτο και γενικότερα στα αραβικά κράτη, μέχρι και σήμερα, τα κουρεία εξυπηρετούν δεκάδες ανδρών καθημερινά μια και για εκείνους, ακόμα και στα χωριά, αυτή η περιποίηση είναι ένα είδος ιεροτελεστίας που εκτός από κούρεμα και ξύρισμα, περιέχει και ίσιωμα φρυδιών, βγάλσιμο τριχών από το πρόσωπο με τη μέθοδο της κλωστής, λάδι μαλλιών για να διατηρούνται μαύρα, υγρή ζεστή πετσέτα για να ανοίξουν οι πόροι και φυσικά κρέμα προσώπου. Έχω βρεθεί σε αντίστοιχο κουρείο στο Κάιρο, στο Ασουάν και τη Χουργκάντα, όχι για μένα, αλλά κάνοντας παρέα σε ένα φίλο μου που διατηρούσε εμπορικές σχέσεις με τη χώρα και είχα εκπλαγεί από την περιποίηση που βιώνει ένας επισκέπτης στα εκεί μπαρμπέρικα. Και πάλι φυσικά, η ανταλλαγή ειδήσεων σε πρώτο πλάνο και μάλιστα με έντονες διαφωνίες και συμφωνίες αντίστοιχα.


Στα σημερινά καταστήματα του είδους στη χώρα μας, μπορεί να πει κανείς ότι συμβαίνει κάτι αντίστοιχο, όπως για παράδειγμα και πριν από 100 χρόνια. Οι πελάτες είναι σταθεροί και δύσκολα αλλάζουν τον μπαρμπέρη τους, ενώ για την περιποίηση τους έχουν πια δημιουργηθεί πολλά νέα προιόντα και προσφέρουν υπηρεσίες συχνά προσαρμοσμένες στον πελάτη ανάλογα με τις ανάγκες του. Κατά κάποιο τρόπο, έχει αναβιώσει και η έννοια της κοινωνικής εξόδου μια και ο κουρέας έγινε ξανά ο «εξομολογητής» του επισκέπτη και ο χώρος, ένα σαλόνι ανταλλαγής απόψεων μεταξύ ανδρών. Ακόμα και στη διακόσμηση, έχουν επανέλθει τα κλασσικά έπιπλα που «έντυναν» ανέκαθεν τους αντίστοιχους χώρους στο Λονδίνο και όχι μόνο, που κατά κάποιο τρόπο είναι και η πρωτεύουσα αυτής της κουλτούρας ανδρικής περιποίησης. Δεν πάνε πάνω από δεκαπέντε χρόνια, που τα αμερικανικά κουρεία επίσης γνώρισαν μια νέα δημοφιλία και άνοδο. Μάλιστα, ο διάσημος κωμικός Μπέρνι Μακ, θέλοντας να τονίσει το στοιχείο του ανδρικού κλάμπ που κυριαρχούσε σε αυτά, είχε δηλώσει πως «Ό,τι ακούς στο κουρείο μένει στο κουρείο».

Γενικότερα η ανδρική περιποίηση έχει πάψει προ πολλού να θεωρείται ταμπού και αυτός είναι ένας λόγος που οι εταιρείες καλλυντικών έχουν πια δημιουργήσει σειρές που απευθύνονται στον σύγχρονο άνδρα. Από ενυδατικές κρέμες προσώπου έως προιόντα για τα μαλιά και τα γένια, αλλά και είδη για κλασσικό ξύρισμα στο σπίτι, σαπούνια, κερί και λεπίδες ξυρίσματος, προτείνονται στα αντίστοιχα sites σε μεγάλη ποικιλία ώστε να καλυφθεί η παγκόσμια ζήτηση που από το 2005 και μετά γνωρίζει μια αύξηση στο καταναλωτικό κοινό η οποία ξεπερνάει το 250%. Να πούμε βέβαια, ότι αυτή η νέα άνθηση των μπαρμπέρικων, οφείλεται κατά πολύ στη μόδα των χίπστερς που επανεμφανίστηκε στη δεκαετία του ενενήντα (έχει υπάρξει παρόμοιο κίνημα και στη δεκαετία του 1940) και εκτός από τα περιποιημένα γένια και συχνά περίτεχνα κουρέματα και μουστάκια, ασπάστηκε ένα πιο κλασσικό βίντατζ ντύσιμο. Η κατά κάποιο τρόπο πρωτεύουσα αυτής της κουλτούρας, υπήρξε το East Village στη Νέα Υόρκη, με αποκορύφωμα της δημοφιλίας της που πια βρίσκεται σε ύφεση, το διάστημα μεταξύ του 2000 έως τις αρχές του 2010. Υπήρξε όμως αυτό, υπέρ-αρκετό ώστε να ανοίξουν τόσα νέα barbershops και μάλιστα να επανέλθει ο «κλασικός» κουρέας στη μόδα, αναβιώνοντας εκ νέου τη συνήθεια της ανδρικής περιποίησης.

Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση