Πολλοί τα έχουν δοκιμάσει, κανένας δεν έχει καταφέρει να αντισταθεί στην γοητεία τους. Τα αφρώδη και τα ημιαφρώδη κρασιά του Asti δεν είναι τυχαία τα “αφεντικά” στον κόσμο του οινικού ξεμυαλίσματος, αφού καταφέρνουν να ξεζουμίσουν όλη την μαγεία του λευκού Μοσχάτου σταφυλιού.
Τα Asti Spumante και τα Moscato d’Asti προέρχονται από 100000 στρέμματα πανέμορφων αμπελώνων 51 κοινοτήτων που βρίσκονται ανάμεσα στο Μιλάνο και το Τορίνο. Παράλληλα όμως η ζώνη του Asti είναι τοποθετημένη νοτιότερα αμφοτέρων, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται κλιματολογικά τόσο από την Αδριατική όσο και από τις Άλπεις.
Μην φανταστείτε βέβαια ότι αυτός είναι ένας ζεστός τόπος, αφού αρκεί να ανηφορήσει κανείς προς τα υψόμετρα των 200-600μέτρων για να νοιώσει θερμοκρασίες χαμηλότερες των 20οC, σε μια εποχή που η Ελλάδα επιμένει στα 40αρια. Αλλά και να μαγευτεί από την ατμοσφαιρικότητα του τοπίου, το οποίο ζωγραφίζεται από πυκνή ομίχλη (nebbia) που δροσίζει περαιτέρω τους αμπελώνες. Άλλωστε το “αδελφό” σταφύλι Nebbiolo δεν παίρνει τυχαία το όνομά του!
Το μοναδικό αυτό terroir ολοκληρώνεται με τις τρομακτικές κλίσεις των αμπελώνων, τα 2/3 των οποίων μετρούν 30-50%! Συνεπώς η χειρωνακτική εργασία των 3240 αμπελοκαλλιεργητών είναι εκ των ουκ άνευ δίνοντας την πρώτη ύλη για περίπου 90 εκατομμύρια φιάλες, την ποιότητα και την τυπικότητα των οποίων διασφαλίζει το Consorzio Dell’ Asti που είναι η διεπαγγελματική ένωση της περιοχής.
Οι Ιταλοί με περηφάνια αναφέρουν την μέθοδο της κλειστής δεξαμενής αφού αυτή όχι μόνο διασφαλίζει την μέγιστη δυνατή φρεσκάδα των κρασιών αλλά –σε αντίθεση με ότι πιστεύει ο περισσότερος κόσμος- έχει εφευρεθεί και από τον “δικό” τους Federico Martinotti. Όμως στην ζωντάνια των αφρωδών της περιοχής συνεισφέρει και ο ιδιαίτερος τρόπος οινοποίησης, που θέλει τον πλούσιο σε σάκχαρα μούστο να μην οινοποιείται μετά τον τρύγο αλλά να φυλάσσεται σε θερμοκρασία 0οC και να οδηγείται σε ζύμωση μόνο εφόσον υπάρχουν οι ανάλογες παραγγελίες!
Από εκεί και πέρα η χρονική στιγμή του σταματήματος αυτής καθορίζει το στυλ αλλά και την ονομασία προέλευσης: τα ημιαφρώδη Moscato d’Asti σταματούν την ζύμωσή τους όταν το αλκοόλ φθάσει περίπου στο 5% -5,5% αφήνοντας 120-130 αζύμωτων σακχάρων, ενώ για τα αφρώδη Asti Spumante τα αντίστοιχα νούμερα είναι 7,5% και 100. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια επιτρέπεται και η παραγωγή κατάξηρων κρασιών της τελευταίας κατηγορίας που φθάνουν τους 11 αλκοολικούς βαθμούς και μετρούν σχεδόν μηδενικά σάκχαρα. Σε κάθε περίπτωση πάντως αμφότερες οι κατηγορίες έχουν λάβει ήδη από το 1993 το Docg status, το υψηλότερο της Ιταλικής οινικής νομοθεσίας.
Πολλοί οινόφιλοι θεωρούν ότι όλα τα πρώτα είναι μεταξύ τους ίδια και όλα τα δεύτερα …πιο δεύτερα. Όμως η επίσκεψη σε λίγα μόνο οινοποιεία της περιοχής εύκολα κατέδειξε ότι τίποτα από τα 2 δεν ισχύει, αφού και τα διάφορα Moscato d’ Asti διαφέρουν ριζικά το ένα από το άλλο και τα Asti Spumante μπορεί να πάρουν τα σκήπτρα της φινέτσας και της ισορροπίας.
Πάντως ένα ταξίδι στο Asti δεν θα μπορούσε να μην περιλαμβάνει μια επίσκεψη στο “διυλιστήριο” της Martini. Αν και τα κρασιά αποτελούν “ψίχουλα” στον κύκλο εργασιών της, η εταιρεία που ιδρύθηκε το 1864 από τους Martini και Rossi καταφέρνει με μια μόλις ετικέτα να αντιπροσωπεύει το 1/3 της συνολικής παραγωγής του Μοσχάτου στο Asti! Γεγονός που σημαίνει ότι το Asti επιτυγχάνει έναν υψηλό μέσο όρο αφού το Martini Asti NV (7,5/10) είναι εκφραστικό στα αρώματα αχλαδιού, πράσινου μήλου και λάιμ, φρεσκότατο στην γεύση και πεντακάθαρο στην παρουσία.
Καθετί μετά τo Martini θεωρείται μικρό, ωστόσο το οινοποιείο Cuvage είναι ένας μεγάλος παίχτης, μετρώντας μια διόλου ευκαταφρόνητη παραγωγή 6 εκατομμυρίων φιαλών. Εκτός από τις ορθόδοξες cuvee κλειστής δεξαμενής –όπως το απαλό, ευχάριστο Moscato d’ Asti Aquesi Casarito 2023 (7/10) – το Cuvage παράγει και κάποιες που οινοποιούνται με την παραδοσιακή μέθοδο. Το Dolce Metodo Classico 2019 (8/10) παραμένει στη φιάλη με τις οινολάσπες για 18μηνες αποκτώντας εκρηκτικό μπουκέτο τριαντάφυλλου, ψωμιού, λιβανιού και μπύρας, μελένιο, πληθωρικό στόμα με αξιοσημείωτο μάκρος αλλά και flavor δάφνης και μαραμένου γιασεμιού.
Το ιστορικό οινοποιείο Coppo ιδρύθηκε το 1892 και αποτελεί κυριολεκτικά και μεταφορικά έναν θησαυρό για το Piemonte, αφού εκτός από την υψηλή του ποιότητα διαθέτει και τα αναγνωρισμένα από την Unesco ως World Heritage Site “Cathedrals”, τα υπόγεια κελάρια παλαίωσης που θυμίζουν αυτά της Καμπανίας. Αν και μοιράζει την παραγωγή του μεταξύ πολλών ποικιλιών το Coppo όχι μόνο παράγει γλυκό Μοσχάτο αλλά με το βαρυφορτωμένο με λάιμ, δυόσμο, βασιλικό και passion fruit Moscato d’Asti Moncalvilla 2023 (8/10) μας προσφέρει και μια ξεχωριστή εκδοχή από την φημισμένη υποπεριοχή Canelli.
Άλλη μια περιοχή που θεωρείται Cru και έχει το δικαίωμα να αναγράφει το όνομα της ως μέρος της ονομασίας προέλευσης είναι και το Strevi. Εκεί το αξιαγάπητο Marenco εκφράζει την “boutique producer” πλευρά του Asti, παράγοντας σταφύλια μόνο από 80εκτάρια ιδιόκτητων αμπελώνων. Το Asti NV (8/10) του είναι μοσχοβολιστά λεμονάτο, υπέροχα ντελικάτο και γεμάτο με τροπική δροσιά, αποδεικνύοντας ότι το Asti Spumante μπορεί να έχει το πάνω χέρι. Ωστόσο και αυτό υποκλίνεται στο κορυφαίο Scrapona 2023 (8,5/10), ένα Moscato d’ Asti Docg Strevi γεμάτο ορυκτότητα και βερυκοκένια γενναιοδωρία.
Εκτός από το Marenco το Cadgal είναι άλλο ένα οινοποιείο το οποίο πολύ θα ήθελα να δω στην Ελλάδα. Το “σπίτι με τους κόκορες ” είναι γεμάτο από διακοσμητικά του συμπαθούς πτηνού αλλά και από Μοσχάτα με τρομακτική προσωπικότητα και μοναδικό προφίλ. Το οινοποιείο απέχει 15 χιλιόμετρα από το Barbaresco με τους αμπελώνες να βρίσκονται σε υψόμετρο 400 μέτρων και να εκμεταλλεύονται ιδανικά το ψυχρό κλίμα.
Έτσι τόσο το Asti Spumante 2023 (7,5/10) όσο και το Moscato d’ Asti Lumina 2023 (8/10) γεμίζουν το ποτήρι με ντελικάτη ελαφράδα και απίθανη δροσιά, αποτελώντας κορυφαίες συμβατικές προτάσεις. Και λέω συμβατικές γιατί το Cadgal είναι περισσότερο ξακουστό για το Vite Vecchia, ένα Moscato d’ Asti από 70χρονα κλίματα που ωριμάζει για 60 μήνες θαμμένο μέσα σε άμμο κατά τα πρότυπα της τοπικής παράδοσης. Τα εκπληκτικά Vite Vecchia 2018, 2016 και 2014 (όλα 8,5-9/10) διαθέτουν τρομακτικές αρωματικές εντάσεις, μανιταρένια αίσθηση που (ανάλογα με την χρονιά) παραπέμπει σε Αλσατικό Riesling ή Pinot Gris και τρομακτικές οξύτητες που όχι μόνο ισορροπούν τα 150gr/lt σακχάρων αλλά ανοίγουν και αδιανόητους για το Moscato d’Asti δρόμους στο food pairing.
To πικάντικο άρωμα του τζίντζερ και η στρόγγυλη ισορροπημένη γεύση του I Tre Poggi Moscato d’ Asti (7,5/10) είναι παρόντα σε κάθε ποτήρι. Όμως δυστυχώς πρέπει να βρίσκεσαι στο ονειρικό, ομώνυμο Relais για να τα απολαύσεις, μιας και ο καρπός του ιδιόκτητου αμπελώνα που το περιβάλλει καλύπτει μόνο τις εσωτερικές ανάγκες της villa. Όμως όταν βρίσκεσαι εκεί την ώρα του ηλιοβασιλέματος ατενίζοντας το Canelli και τους εντυπωσιακούς αμπελώνες του, συνειδητοποιείς ότι κάθε Moscato του Asti είναι ξεχωριστό και κάθε τοπίο του μαγευτικό!
Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση