ΠΟΠ κρασιά, είναι πράγματι τα καλύτερα;

30 Νοεμβρίου 2022
Σίμος Γεωργόπουλος
Το ΠΟΠ status εκφράζει το ύψιστο σκαλί της ευρωπαϊκής οινικής νομοθεσίας. Καταφέρνει όμως να εκφράσει και την ύψιστη οινική ποιότητα;
  • ΠΟΠ ΚΡΑΣΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ; | Θέματα

Όλοι έχουμε κάποια στιγμή ακούσει για τα προϊόντα ΠΟΠ, δηλαδή τα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης  τα οποία θεωρητικά εκφράζουν την αριστεία της ευρωπαϊκής γεωργικής παραγωγής.

Όντας η ήπειρος με την ύψιστη γαστρονομική κουλτούρα και παράδοση, η Ευρώπη από αρχαιοτάτων χρόνων κατάλαβε το χάρισμα κάποιων  τόπων να μας χαρίζουν αγαθά με ξεχωριστό χαρακτήρα και ύψιστη ποιότητα. Έτσι από την αρχή του 20ου αιώνα  ξεκίνησε μια προσπάθεια ανάδειξης αυτών των αγαθών και προστασίας τους από τυχόν απόπειρες σφετερισμού της φήμης τους, με τον αγώνα αυτόν να κορυφώνεται το 2012 με την ενιαία νομοθεσία της Ευρωπαϊκής ένωσης που θέτει τα προϊόντα ΠΟΠ στην κορυφή του.

Έχοντας σαν οδηγό την πίστη  ότι η ξεχωριστή γεύση κάποιον προϊόντων οφείλεται στις ιδιαίτερες εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες κάθε περιοχής (terroir) και την συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα στην ανάδειξη αυτούς, “δένει” μέσω των ΠΟΠ αυτή την μοναδικότητα καθορίζοντας τα γεωγραφικά όρια προέλευσης της πρώτης τον τρόπο αλλά και τον τόπο παραγωγής τους.

Μέσα από αυτές αναγνωρίζεται η αυθεντικότητα χιλιάδων προϊόντων όπως ο Ιταλός “βασιλιάς”Parminiano Reggiano, η πεμπτουσία των ισπανικών αλλαντικών Jamon Serrano, οι Γαλλικές φακές-μαργαριτάρια Lentille Verte du Puy ή το πολύτιμο Ντοματάκι Σαντορίνης, επιβραβεύεται (μέσω μεγαλύτερης ζήτησης  και υψηλότερων τιμών) η προσπάθεια των παραγωγών τους, ενθαρρύνεται η ανάπτυξη ολόκληρων περιοχών και διασφαλίζονται τα ποιοτικά στάνταρντ  που αποτελούν εγγύηση για τον καταναλωτή.

Το κρασί όχι μόνο δεν θα μπορούσε να λείπει από αυτό το ΠΟΠ παιχνίδι, αλλά όντας ένα ύψιστο προϊόν γαστρονομίας και πολιτισμού βρέθηκε στην αιχμή του δόρατος, με τον νομοθέτη να ορίζει τον τόπο της καλλιέργειας, τις επιτρεπόμενες ποικιλίες, τους τρόπους οινοποίησης αλλά και του τόπου θα λάβει χώρα η παραγωγή και η ωρίμανση των ΠΟΠ οίνων.

Οι αρχαίοι Έλληνες πάντως τα είχαν καταλάβει όλα ήδη από την προ Χριστού εποχή, με ενδείξεις περί της καταγωγής των κρασιών να έχουν βρεθεί σε αρχαίους αμφορείς και κείμενα· και τους ξακουστούς  Θάσιους, Μαρώνειους και Αριούσιους οίνους να συνιστούν τα πρώτα Grand Cru του κόσμου! Όμως έπρεπε να φθάσουμε στις αρχές του 20ου αιώνα προκειμένου η Γαλλία, η Πορτογαλία και η Ουγγαρία να θεσπίσουν τις πρώτες oινικές ονομασίες προέλευσης.

Αυτές οι χώρες βέβαια είχαν ήδη μια πολλή μεγάλη παράδοση στην παραγωγή κρασιών υψηλής ποιότητας και άρα είχαν καταλήξει στις απόλυτες “συνταγές” terroir, ποικιλιών και τρόπων οινοποίησης. Για το λόγο αυτό οι ονομασίες προέλευσης εξέφραζαν και εξακολουθούν να εκφράζουν την ύψιστη ποιότητα, με τα πιο σπουδαία και ακριβά κρασιά να ανήκουν σχεδόν αποκλειστικά στις ΠΟΠ κατηγορίες.

Όμως η κατάσταση δεν ήταν η ίδια σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα. Εδώ ναι μεν δημιουργήθηκαν ανάλογες ΠΟΠ σχεδόν αποκλειστικά από γηγενείς ποικιλίες, όμως η ποιοτική επανάσταση ήρθε από κρασιά που χρησιμοποιούσαν διεθνείς! Έτσι η Τοσκάνη του απαξιωμένου Chianti και του Sangiovese απέκτησε παγκόσμια λάμψη μέσα από την επανάσταση των super- Tuscan, μυθικών κρασιών με πρωταγωνιστή το Cabernet Sauvignon -όπως τα Sassicaia, Ornellaia και Solaia- τα οποία  την εποχή του ΄70 είχαν τον ταπεινό χαρακτηρισμό του επιτραπέζιου οίνου . Κατ΄ αναλογία και η Ελληνική οινική επανάσταση βασίστηκε αρχικά σε κρασιά σαν το Κατώγι Αβέρωφ, τον Αμέθυστο του Κώστα Λαζαρίδη, το Λευκό Κτήμα Γεροβασιλείου, το Chardonnay του Αντωνόπουλου και πολλές άλλες εμβληματικές ετικέτες, από τις οποίες σχεδόν καμία δεν ήταν ΠΟΠ.

Και στα δύο παραπάνω παραδείγματα πάντως η εντυπωσιακή ποιοτική έκρηξη οδήγησε στην αναγέννηση και των ΠΟΠ κρασιών, με αποτέλεσμα σήμερα να έχουμε πολλές ετικέτες περιώνυμων περιοχών όπως το Chianti, την Νεμέα και την Νάουσα να συναγωνίζονται τα υψηλότατης κλάσης και τιμής κρασιά από ποικιλίες όπως το Cabernet Sauvignon, το Syrah, και το Merlot.

Η θέσπιση βέβαια μιας ΠΟΠ λαμβάνει υπόψη και πολιτικές ή κοινωνικές επιταγές, θέματα απασχόλησης, στήριξης υποβαθμισμένων περιοχών και άλλες παραμέτρους που πολλές φορές έρχονται σε αντίφαση με την αναζήτηση την κορυφαίας ποιότητας και των πλέον κατάλληλων ποικιλιών. Επιπρόσθετα οι μακροχρόνιες γραφειοκρατικές διαδικασίες, στερούν μεγάλο μέρος της δυναμικής ποικιλιών ή/και περιοχών και όλα τα παραπάνω έχουν σαν αποτέλεσμα να υπάρχουν ονομασίες προέλευσης που δεν έχουν κανένα λόγο ύπαρξης (αλλά και σχεδόν κανέναν εκπρόσωπο!) ενώ από την άλλη αστέρια του Ελληνικού κρασιού όπως η Μαλαγουζιά, το Βιδιανό ή η Λημνιώνα να μην πρωταγωνιστούν σε  καμία ΠΟΠ!

Σε κάθε περίπτωση πάντως, αν κανείς θέλει να γνωρίσει τις κορυφαίες εκφράσεις καταξιωμένων, ιστορικών αμπελουργικών περιοχών ή κλασσικών γηγενών ποικιλιών, οι οίνοι ΠΟΠ εξακολουθούν να είναι –παρά τα προβλήματά τους-το καλύτερο διαβατήριο. Και οι φιάλες με την ροζ ΠΟΠ ταινία στο λαιμό να προσφέρουν  ένα αξέχαστο οινικό ταξίδι γεμάτο αρώματα και γεύσεις Ελλάδας!

Σχόλια Χρηστών

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να συμμετάσχετε στη συζήτηση