Αμφιλεγόμενες εμπνεύσεις και σχέδια, αποτυπώνονται με το πιο μπρουτάλ τρόπο (κυρίως σε υλικά μέτριας ποιότητας) αδιαφορώντας για τη δεξιοτεχνία και την εξατομίκευση. Αν υπάρχει σήμερα μια εξαίρεση σε όλη αυτή τη σύγχυση, ακούει στο όνομα Iris van Herpen. Ο κόσμος της υψηλής ραπτικής και των διάσημων οίκων τησέβεται απεριόριστα και δεν υπάρχει μεγάλο γκαλά μόδας στο οποίονα μη φορεθεί έστω και μία από τις ευφάνταστες δημιουργίες της. Για την Iris van Herpen, η Haute Couture είναι μία πολύ αργή διαδικασία, σχολαστικά φιλοτεχνημένη (κυρίως στο χέρι) ως έργο τέχνης που εξυμνεί την κίνηση και τη θηλυκότητα. Οφείλει να τιμά τη φύση του σώματος που βρίσκεται σε εξέλιξη, να εκφράζει τη θηλυκότητα, τον όγκο, την ελαφρότητα και την κίνηση.
Η Iris van Herpen γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου 1984 σε ένα μικρό χωριό της Ολλανδίας, το Wamel. Στα παιδικά της χρόνια ασχολήθηκε με το χορό και σπούδασε στο ArtEZ University of the Arts στο Arnhem. Αποφοίτησε το 2006 κι αμέσως δραστηριοποιήθηκε στο χώρο της μόδας στον οίκο Alexander McQueen. Το 2007 άνοιξε το δικό της ατελιέ και το 2011, σε ηλικία μόλις 27 ετών, έλαβε πρόσκληση να συμμετάσχει στο Chambre Syndicale de la Haute Couture, τη γαλλική ρυθμιστική επιτροπή που καθορίζει εάν ένας οίκος μόδας είναι επιλέξιμος για να γίνει «maison» Υψηλής Ραπτικής. Δημιουργίες της έχουν συμπεριληφθεί στο Metropolitan Museum of Art, στο Victoria & Albert Museum, στο Cooper-Hewitt Museum στη Νέα Υόρκη και στο Palais de Tokyo στο Παρίσι. Αρνείται πεισματικά το prêt-a-porter ακολουθώντας το δρόμο του τεράστιου Cristóbal Balenciaga.
Σπάνια ένας καλλιτέχνης ή σχεδιαστής μόδας μπορεί να περιγραφεί ως πραγματικά πρωτότυπος – χωρίς επιρροές από τους προκατόχους του και να χαράζει συνεχώς το δικό του μονοπάτι. Τέτοια καινοτόμος είναι η Iris van Herpen, η οποία, από το 2007, έφερε επανάσταση στη βιομηχανία της μόδας με τον ξεχωριστό συνδυασμό της τέχνης σε επίπεδο ραπτικής και της τεχνολογίας αιχμής. Το 2010, για παράδειγμα, έγινε η πρώτη σχεδιάστρια που παρουσίασε ένα τρισδιάστατο φόρεμα στην πασαρέλα με τη συλλογή της «Crystallization». Έχει αυτή τη σιγουριά να πάει εκεί που κανείς δεν πάει αυτή τη στιγμή. Είναι σαν εξερευνήτρια του 15ου ή του 16ου αιώνα, αλλά αντί να διασχίζει ωκεανούς, διασχίζει όλους τους κλάδους, τα θέματα και τους πολιτισμούς. Συνεργάζεται με βιολόγους, φιλοσόφους, μηχανολόγους, ψυχολόγους, ηχολήπτες, εικονολήπτες, γλύπτες, μοναδικούς τεχνίτες, με τους πάντες. Ενδιαφέρεται για τα πάντα: ένα έντομο, ένα αστέρι, ένα πέτρωμα, ή μια φωτογραφία από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb! Το ατελιέ της στο Άμστερνταμ δεν είναι ένα κλασικό εργαστήριο, αλλά ένα αλχημικό εργαστήριο που συνδυάζει φρέσκες ιδέες με νέες τεχνικές. Η προσέγγιση για την υλοποίηση των σχεδίων αγκαλιάζει την τεχνολογία που διαθέτουμε σήμερα σε αντίθεση με το παρελθόν. Το ατελιέ αποτελείται από ειδικούς σε θέματα γραφικών, ραπτικής, κεντήματος και ανάπτυξης υλικών, που ασχολούνται με την κοπή με λέιζερ, την τρισδιάστατη εκτύπωση καθώς και την ραπτική στο χέρι και το ντύσιμο. Το ρούχο είναι πλήρως χειροποίητο και μπορεί να διαρκέσει από 700 έως 1500 ώρες για να δημιουργηθεί καθώς κάθε λεπτομέρεια είναι προσεγμένη.
Αναπόσπαστο στοιχείο για την κατανόηση του έργου της van Herpen, είναι η σχέση της με τον κλασικό χορό. Όντας χορεύτρια, έχει μια βαθιά σύνδεση με το σώμα το οποίο έχει τη δύναμη, τη δημιουργικότητα και την ικανότητα να μεταδίδει συναίσθημα. Προσεγγίζει την τέχνη της σαν ένα μπαλέτο. Συγχρονισμός, αρμονία κίνησης, κάλλος. Τόσο τα ανθρώπινα όσο και τα ζωικά σκελετικά συστήματα αντικατοπτρίζονται επίσης στα σχέδια της, με την έννοια του δεύτερου δέρματος. Έχει μια εκπληκτική ελευθερία στις δημιουργίες της. Δεν υπάρχει όριο. Μπορεί να κάνει τα πάντα και μπορεί να πάει προς κάθε κατεύθυνση – πίσω στο παρελθόν ή απευθείας στο μέλλον. Καταφέρνει να δημιουργήσει έναν μοναδικό κόσμο, κάπου ανάμεσα στο παραμύθι και την επιστημονική φαντασία. Σημαντικότατο ρόλο στην πορεία της έως τώρα έχει η τεχνολογία. Η ιδιοφυΐα της ήταν πάντα στην κατανόηση ότι η τεχνολογία και η ραπτική δεν είναι αντίθετες δυνάμεις. Πιστεύει ότι η βελόνα ραπτικής ήταν απλώς ένα πρώιμο μηχανικό εργαλείο και ότι το ένα μπορεί να αξιοποιηθεί για να συνειδητοποιήσει τις δυνατότητες του άλλου.
Βλέποντας κάποιος τις δημιουργίες της μπορεί να σκεφτεί ότι όλα αυτά τα ρούχα είναι δύσχρηστα, μη φορέσιμα. Όμως είναι πολύ πιο μαλακά και πιο εύκαμπτα από ό,τι φαίνονται. Η Iris van Herpen επιμένει ότι πολλά από τα κομμάτια της μπορούν να μπουν στο πλυντήριο, αν και αυτό είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς. H Iris van Herpen είναι μία νέα γυναίκα, μια ιδιοφυία που με μοναδική αυτοπεποίθηση κατόρθωσε να οδηγήσει την υψηλή ραπτική στο μέλλον χρησιμοποιώντας όλα τα τεχνολογικά εργαλεία και υλικά σεβόμενη όμως στο απόλυτο τις βασικές αρχές της Haute Couture: χειροτεχνία, εξατομίκευση, καλαισθησία. Κάποιοι άνθρωποι βλέπουν τη δουλειά της ως τέχνη και άλλοι βλέπουν απλώς την ομορφιά ενός φορέματος. Εσείς?