Μια βόλτα στα ευρωπαϊκά -και όχι μόνο- Duty Free ή ακόμη απλούστερα μια επίσκεψη στο αθηναϊκό Casa del Habano, στην Ν. Ερυθραία, αρκεί για να θορυβήσει και τον πιο ψύχραιμο λάτρη των κουβανέζικων πούρων. Παντού άδεια ράφια! Ή μάλλον ράφια γεμάτα με πούρα από Νικαράγουα, Δομινικανή Δημοκρατία κλπ …όμως όταν αυτή την εικόνα την συναντάς σε ένα Casa del Habano εύκολα αντιλαμβάνεσαι ότι η κρίση είναι βαθύτερη από κάποιες -έστω και πρωτοφανείς- πρόσκαιρες ελλείψεις.
Μιλώντας με τον Δημήτρη Φαφαλιό του Casa del Habano αλλά και τον Γιάννη Λιατσή, διευθυντή της εισαγωγικής εταιρείας Phoenicia Fereos έμαθα ότι οι εισαγωγές έχουν ήδη ξεκινήσει και ανάμεσα στα πούρα που περιμένουμε θα είναι και «πρωτοκλασάτα» sticks, ωστόσο ούτε η ποικιλία θα είναι πλήρης ούτε και οι ποσότητες επαρκείς. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Οι ψίθυροι για αναμενόμενες ελλείψεις και τα προβλήματα στην τροφοδοσία ξεκίνησαν εδώ και ένα-δυο χρόνια. Τα στοκ των εισαγωγέων και των εμπόρων καθυστέρησαν λίγο την επερχόμενη κρίση αλλά δεν ήταν αρκετά για να την αποτρέψουν. Έτσι, με το ξεκίνημα του 2022 τα προβλήματα έσκασαν και από την περασμένη Άνοιξη μιλάμε πλέον για καθολική σχεδόν απουσία των πιο επιθυμητών από τα Αβάνας και πρακτικά κάθε μεγέθους από Robusto και πάνω!
Τα αίτια
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Διαβάζοντας άρθρα, συνεντεύξεις, μιλώντας με ανθρώπους συνειδητοποιεί κανείς ότι μιλάμε για μια «τέλεια καταιγίδα» που χτύπησε το εθνικό προϊόν της Κούβας! Όλα ξεκίνησαν πριν το 2019 όταν κάποια τερτίπια του καιρού κατέστρεψαν μεγάλα τμήματα της παραγωγής, ενώ οι ελλείψεις σε λιπάσματα και άλλα υλικά ταλανίζουν ακόμη την καλλιέργεια του καπνού και ιδιαίτερα τα πιο ευαίσθητα και σημαντικά φυτά που προσφέρουν τα φύλλα καπνού για τα μεγαλύτερα wrappers. Στην συνέχεια ήρθε η πανδημία. Παρόλο που το πρώτο κύμα πέρασε ελαφρά από την Κούβα, το δεύτερο τη γονάτισε και οι καραντίνες σχεδόν διέλυσαν την παραγωγική διαδικασία που ακόμη και σήμερα δεν έχει επανέλθει πλήρως. Παράλληλα, οι διαδηλώσεις και οι ταραχές στην Αβάνα το 2021 επέτειναν τα προβλήματα στην οικονομία με αποτέλεσμα οι ελλείψεις αυτή την στιγμή να είναι τεράστιες ιδιαίτερα στα υλικά συσκευασίας (χαρτί, ξύλο κλπ). Προσθέστε σε αυτά τα παγκόσμια προβλήματα στις μεταφορές και έχετε μια πρώτη εικόνα της πραγματικότητας σε ότι αφορά το …supply.
Βάλτε στην εξίσωση και την εκτίναξη του ..demand που αφορά όλα τα προϊόντα πολυτέλειας (έχουμε ελλείψεις από την σαμπάνια μέχρι τις τσάντες ακόμη και σήμερα) και έχετε μια πληρέστερη εικόνα. Στην περίπτωση των πούρων δε έχουμε και το πρόσθετο θέμα ότι λόγω των ελλείψεων όταν εμφανίζονται κάποια κουτιά ορισμένοι «φορτώνουν» και έτσι το γενικό πρόβλημα γιγαντώνεται.
Δεν είναι όμως μόνο αυτά τα αίτια. Η Habanos, η εταιρεία που διαχειρίζεται τα πούρα, ανήκε κατά 50% στο -κομμουνιστικό, με ότι φαντάζεστε ότι μπορεί να σημαίνει αυτό- δημόσιο και κατά 50% στην πολυεθνική Imperial Tobacco που είχε βάλει σε έναν λογαριασμό το marketingκαι κυρίως τα logisticsτης παραγωγής και της διανομής των κουβανέζικων πούρων. Η λέξη κλειδί εδώ είναι το «ανήκε». Όχι πια! Η Imperial πούλησε το μερίδιό της σε ένα «μυστήριο» κινέζικο fundμε έδρα το Hong Kong και αφενός όλο το οργανωτικό σύστημα πλήγηκε -για να μην πούμε κατέρρευσε- αφετέρου απέκτησαν απόλυτη προτεραιότητα οι Ασιατικές αγορές, ενώ ταυτόχρονα πάρθηκε η απόφαση και για μια τεράστια στροφή στην τιμολογιακή πολιτική! Όλα αυτά ήταν τα … «τρία κερασάκια στην τούρτα».
Αποτέλεσμα; Από ότι όλα δείχνουν η κατάσταση αναμένεται να διατηρηθεί προβληματική για τουλάχιστον έναν χρόνο και η εξομάλυνση προβλέπεται να έρθει το 2024 …αν δεν σκάσει τίποτε άλλο όπως για παράδειγμα η άρση του εμπάργκο από τις ΗΠΑ ή ίσως εισβολή εξωγήινων!
Η νέα τιμολογιακή πολιτική της Habanos
Με δύο λέξεις μιλάμε για εντυπωσιακές ανατιμήσεις! Η λογική της κίνησης είναι η αντιμετώπιση των Αβάνας ως «προϊόν πολυτελείας» και η καθιέρωση μιας παγκόσμιας τιμολογιακής πολιτικής με βάση τις -πολύ ακριβές- τιμές του Hong Kong.
Οι ανατιμήσεις είναι ήδη ορατές σε όλες τις αγορές και στην ελληνική (όπου οι αυξήσεις αναλογικά δεν είναι τόσο συντριπτικές σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές αγορές). Στη χώρα μας οι αυξήσεις είναι της τάξης του 25-35% σε όλες τις μάρκες εκτός από την «νέα τάξη» των Luxury Brands εντός του κουβανέζικου portfolio. Ποιες είναι αυτές; Οι Cohiba & Trinidad και οι σπέσιαλ σειρές Linea 1935 της Montecristo & Linea de Oro της Romeo y Julieta. Σε αυτά, οι ανατιμήσεις στην Ελλάδα ξεκινούν από ένα +110-120% στα Cohiba (πχ Robusto στα €66,75 & Behike 56 στα €166) για να φτάσουν ακόμη ψηλότερα στα Trinidad και να κορυφωθούν στη Linea 1935 με τριπλασιασμό, το Leyenda ας πούμε πάει στα €108! Σημειώστε όμως ότι αυτή τη φορά μιλάμε για τέτοια επίπεδα τιμών σε όλο τον κόσμο. Όπως καταλαβαίνετε η κατάσταση αλλάζει, η αγορά αλλάζει και το πως ακριβώς θα διαμορφωθεί πρέπει να περιμένουμε για να το διαπιστώσουμε.
Θα κλείσω με ένα σχόλιο και μια «συμβουλή». Το να ακριβύνουν πολύ κάποια κορυφαία και σπάνια πούρα όπως τα Behike το καταλαβαίνω και ήταν θέμα χρόνου να συμβεί. Στον βαθμό που η ποιότητά τους σταθεροποιηθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα η κίνηση είναι σωστή όσο και αν δεν μας βολεύει. Για να μιλήσω με όρους κρασιού είναι σαν να έχουμε την «απαίτηση» να μπορούμε να πίνουμε Chateau Lafite ή Petrus πληρώνοντας απλά τα διπλά χρήματα από ένα καλό chateau. Σε ότι αφορά όμως τα βασικά πούρα της Cohiba και της Trinidad φοβάμαι ότι αυτή η τρελή ανατίμηση θα οδηγήσει στο να καταναλώνονται αποκλειστικά από καταναλωτές που είναι τόσο συνειδητοποιημένοι όσο και οι πελάτες του Nusret στην Μύκονο που παραγγέλνουν τα χρυσά T-bone! Και η «συμβουλή» είναι ότι θα πρέπει όλοι να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας και να καταργήσουμε τα στεγανά μας και να βάλουμε στο πρόγραμμα και τα πούρα από άλλες προελεύσεις …και ίσως να καπνίζουμε και λίγο λιγότερο!