Υπηρέτησε για 4 χρόνια ως Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Στερεών Αποβλήτων (ISWA) και 8 χρόνια ως Πρόεδρος της Επιστημονικής και Τεχνικής Επιτροπής ISWA. Συμμετέχει σε έργα διαχείρισης στερεών αποβλήτων τα τελευταία 25 χρόνια σε πάνω από 30 χώρες. Έχει εφεύρει τον Άτλαντα απορριμμάτων και έχει σχεδιάσει πολλά συστήματα πληροφοριών και εφαρμογές για κινητά για σκοπούς ανάκτησης πόρων.Το πρόσφατο βιβλίο του «Industry 4.0 and Circular Economy» (συν-συγγραφέας με τον Anders Waage Nilsen) πραγματεύεται τη δυναμική μεταξύ της συνεχιζόμενης τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης και της πρόκλησης της κυκλικής οικονομίας. Αρκετά από τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και πολλά από αυτά μπορείτε να τα βρείτε online στο blog του.
Τον συναντήσαμε στην Gastronomy Forum Barcelona 2022 και μπορώ να πω ότι υπήρξε μία από τις πιο επιδραστικότερες και πιο έντονες προσωπικότητες του forum. Δυναμικός και πρακτικός, ο Αντώνης Μαυρόπουλος στην ουσία δημιουργεί ένα παγκόσμιο δίκτυο στοχαστών με όραμα για το μέλλον που οφείλει να είναι πολυμήχανο, δίκαιο και προετοιμασμένο για αλλαγή.
Με ξάφνιασε θετικά μπορώ να πω, γιατί αντί να κάνω εγώ την πρώτη ερώτηση, μου έθεσε ο ίδιος ένα ερώτημα να σκεφτώ και να απαντήσω:
Πες μου πιστεύεις πως πρέπει πραγματικά να κάνουμε μια επιλογή ανάμεσα σε έναν άχρηστο και μη παραγωγικό κόσμο ή σε έναν σπάταλο και τελικά αυτοκαταστροφικό κόσμο; Αυτομάτως ως συνεντευξιαζόμενη απάντησα όχι… και συνέχισα να τον κοιτάζω με γουρλωμένα μάτια και γεμάτη αμηχανία…
Δεν υπήρχε περίπτωση να πάρω συνέντευξη. Πόσο μάλλον να τον κάνω να μου μιλήσει για την μετατροπή αποβλήτων σε νέα προϊόντα, χρήσιμα στην εστίαση. Το θέμα γι’ αυτόν είναι παγκόσμιο, είναι συνολικό και αφορά όλους τους κλάδους. Η ροή του λόγου του Αντώνη Μαυρόπουλου είναι καταιγιστική, σχεδόν χειμαρρώδης, γεμάτη ενθουσιασμό και όνειρα. Αν και συζητάει για ένα θέμα που απασχολεί και φοβίζει την κοινωνία παγκοσμίως, ωστόσο είναι ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι η νέα γενιά μπορεί να τα καταφέρει!
Ξέρεις ότι καταναλώνουμε 12 φορές περισσότερο φαγητό από ότι στο παρελθόν; Χωρίς τα λιπάσματα, απλά δε θα μπορούσαμε να ταΐσουμε τον μισό πληθυσμό της γης. Ωστόσο όλα αυτά που ρέουν μέσα στην γη και στους υδάτινους πόρους της δημιουργούν εδώ και δεκαετίες συσσωρευμένα προβλήματα. Πόσο θα κλείνουμε τα μάτια, νομίζεις; Συνεχίζω και τον κοιτάζω με γουρλωμένα μάτια.
Η ζυγαριά δεν μπορεί να είναι δίκαια… ούτε μας επιτρέπεται η ευθύνη τέτοιου ηθικού διλήμματος: ή ταΐζουμε τον πληθυσμό ή καταστρέφουμε το περιβάλλον. Ποιος συμμετέχει σε τέτοια εγκληματική απόφαση; Γιατί σε αυτό το δίλημμα έχουμε φτάσει σήμερα. Εάν συνεχίσουμε την παραγωγή φαγητού είναι αναπόφευκτο το τεράστιο περιβαλλοντικό πρόβλημα του πλανήτη μας.
Τολμώ και διεκδικώ τον λόγο για να καταφέρω να αποσπάσω την επόμενη ερώτηση. Και τι πιστεύεις πως θα έπρεπε να κάνουμε;
Βρισκόμαστε σε μία φάση που δεν μπορούμε να πάρουμε μία τέτοια ηθική απόφαση, οπότε το να καινοτομήσουμε είναι ο μονόδρομος για την επιβίωσή μας. Η δική μου κατεύθυνση λύσης βρίσκεται στην έξυπνη διαχείριση της τροφικής αλυσίδας μέσα από καινοτόμες λύσεις και κυκλική οικονομία. Έτσι πχ. Ότι δεν χρειάζεται η ιχθυαγορά μπορεί να μετατραπεί σε λίπασμα, ότι δεν χρειάζονται τα σπίτια μπορεί να μετατραπεί σε φαινόλες, κοκ. Η ουσία είναι να μετατραπεί κάθε «απόβλητο» σε ένα νέο προϊόν και να αξιοποιηθεί το 100% της παραγωγής, ώστε να θεωρείται αποτελεσματική η διαχείριση των τροφών, παραγόμενων προϊόντων, υλικών και αποβλήτων. Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση μας έδωσε καινοτομίες όπως η ρομποτική, η τεχνητή νοημοσύνη, η τρισδιάστατη εκτύπωση και η βιοτεχνολογία. Τα εργαλεία λοιπόν τα έχουμε. Δεν υπάρχει δικαιολογία εκεί. Χρησιμοποιώντας αυτές τις τεχνολογίες για την προώθηση της Κυκλικής Οικονομίας -όπου η βιομηχανία παράγει πιο ανθεκτικά υλικά και λειτουργεί με τα δικά της υποπροϊόντα- η βιομηχανία διαχείρισης απορριμμάτων θα γίνει κεντρικό στοιχείο ενός πιο βιώσιμου κόσμου και μπορεί να εξασφαλίσει το δικό της, αλλά πολύ πέρα από τις συνήθεις δραστηριότητες, μέλλον.
Και πώς θα συμβάλλει σε ένα τόσο καινοτόμο σχέδιο μία επιχείρηση;
Είναι υποχρεωτικό για τις εταιρείες να συμβάλλουν με τις ενέργειες τους στο οικολογικό αποτύπωμα, είτε δημιουργώντας reused & recyclable προϊόντα μόνο, είτε αναζητώντας τρόπους να ελαχιστοποιήσουν την ζημιά που προκαλούν με την δημιουργία αποβλήτων ή χρηματοδοτώντας άλλες εταιρείες να αναπτύξουν την καινοτομία. Κάπως καθένας μας από το βήμα του και τον ρόλο πρέπει να συμβάλει. Τα εργαλεία υπάρχουν. Απόβλητα έχουμε. Τα αντιδρώντα στοιχεία λοιπόν είναι εκεί, το θέμα είναι αν θα δημιουργηθεί η αντίδραση. Πρέπει να καταλάβουμε ότι το “doing business as usual” είναι το εμπόδιο για να προχωρήσουμε παρακάτω.Όσο περισσότερο επιτρέπουμε ή ανεχόμαστε την σπατάλη, τόσο πιο έντονα-οδυνηρά-βίαια θα απαιτηθεί μεγαλύτερη και αυστηρότερη διαχείριση απορριμμάτων.
Μιλάτε για αντίδραση, από πού βλέπετε να έρχεται και ποιος μπορεί να την προκαλέσει;
Χρειαζόμαστε καταλύτες να ενεργήσουν γρηγορότερα και αποδοτικότερα στην δημιουργία νέων πολιτικών, νέων τύπων επιχειρήσεων, νέων δικτύων επιστημόνων και δραστικών αλλαγών. Τώρα αν μαζί με τους καταλύτες συνδυάσουμε πλοηγούς, μπορούμε να δημιουργήσουμε δραστικές αλλαγές. Η αλλαγή πρέπει να συμβεί, δεν μπορεί να συνεχίσουμε άλλο να συζητάμε για την αλλαγή. Πρέπει να την φέρουμε.
Μιλήστε μας για την D-Waste στην οποία είστε founder και CEO;
Η D-Waste συμβάλλει στην καταπολέμηση της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων με την παρουσίαση της έκθεσης IND 4.0 κατά της σπατάλης τροφίμων. Έχει υπολογιστεί ότι περίπου το ένα τρίτο των παραγόμενων τροφίμων χάνεται και σπαταλάται, μια τέτοια μεγάλη κλίμακα αποβλήτων συνεπάγεται επίσης σημαντικές επιπτώσεις στους πόρους, την ενέργεια, το περιβάλλον και τις κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις. Επί του παρόντος, το ζήτημα της πρόληψης της σπατάλης τροφίμων έχει αναδειχθεί ακόμη περισσότερο στην πολιτική ατζέντα. Ο στόχος είναι να μειωθεί η δημιουργία απώλειας τροφής με την πρόληψη της πλεονάζουσας τροφής και να μειωθεί η σπατάλη τροφίμων αποτρέποντας την απόρριψη τροφίμων που μπορούν να αποφευχθούν. Η ισχύουσα νομοθεσία ενθαρρύνει την πρόληψη της σπατάλης και προωθεί μια κυκλική οικονομία, όπως η δέσμευση της ΕΕ στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDG 12.3). Η ιεραρχία του food recovery λαμβάνει υπόψη τους τρεις παράγοντες αειφορίας (περιβαλλοντικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς) που συμβάλλουν σε μια ολιστική προσέγγιση κατά την αντιμετώπιση του ζητήματος του food waste.
Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση περιλαμβάνει τον καθορισμό της ποσότητας και των αιτιών της σπατάλης τροφίμων με σκοπό την κατανόηση, διερεύνηση και καθιέρωση καινοτόμων στρατηγικών, υπό κυβερνητική επίβλεψη και νομοθετική καθοδήγηση, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη μείωσή της
Οι προηγμένες τεχνολογίες και οι επιστημονικές καινοτομίες σε συνδυασμό με την ευαισθητοποίηση του κοινού και τη ζήτηση για βιώσιμα τρόφιμα θα μπορούσαν να προωθήσουν την κυκλική οικονομία, ενώ μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις κατά την απώλεια, τη σπατάλη και την επεξεργασία τροφίμων κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων (FSC). Η άνοδος του Industry 4.0 προσφέρει μια πολλά υποσχόμενη και ασφαλέστερη προσέγγιση στη βιομηχανία τροφίμων, παρέχοντας λύσεις σε κάθε επίπεδο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων (FSC). Συγκεκριμένα, μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κόστους, στην απώλεια τροφίμων, στη σπατάλη τροφίμων και σε άλλες ανεπάρκειες της εφοδιαστικής αλυσίδας μέσω της χρήσης ψηφιακών τεχνολογιών, προγνωστικών αναλύσεων και τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολλοί τομείς κατά μήκος του FSC που χρειάζονται περισσότερη βελτίωση, προκειμένου να ενισχυθεί η βιωσιμότητα του FCS.
Ένα μέρος των τροφίμων που σπαταλιέται θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη για την παραγωγή καυσίμων και προϊόντων αξίας, λαμβάνοντας υπόψη τη φυσικοχημική και βιολογική τους φύση. Έτσι, η ανάπτυξη του βιοδιυλιστηρίου απορριμμάτων τροφίμων προκλήθηκε από την ανάγκη να αυξηθεί η κυκλικότητα των βιομηχανικών συστημάτων προκειμένου να αντιμετωπιστούν περιορισμένη διαθεσιμότητα πόρων και περιβαλλοντικά ζητήματα.